بعد از عاشورا دشمنان و بنی أمیه سریعا وقایع را تحریف کردند و شهادت امام حسین(ع) را خواست و جبر خدا اعلام کردند! همه امامان ما سیاسی بودند و اصلا امامت با سیاست آمیخته است. اینجا بود که حضرت امام سجاد علیه السلام با اقدامات شان سعی در روشن گری و حفظ نهضت عاشورا داشتند.
در تاریخ تقریبا 250 ساله شیعه و امامت 11 امام بزرگوار (به غیر از دوران غیبت) سخت ترین دوران مربوط به امامت 34 ساله امام سجاد(ع) بود. جامعه اسلامی پر بود از فتنه ها و اضطراب ها و نگرانی ها و سختی های فراوان.
یک: زنده نگه داشتن یاد و نام نهضت عاشورا و امام حسین(ع)؛
بعد از عاشورا دشمنان و بنی أمیه سریعا وقایع را تحریف کردند و شهادت امام حسین(ع) را خواست و جبر خدا اعلام کردند! اینجا بود که حضرت با اقدامات شان سعی در روشن گری و حفظ نهضت عاشورا داشتند. برای مثال: نوشته روی انگشتر حضرت سجاد(ع) العزه لله بود که بعد از عاشورا دستور دادند انگشتری جدید ساختند و روی آن نوشتند: شقی قاتل حسین بن علی(ع) این خودش شد یک علامت برای زنده نگه داشتن یاد عاشورا.
گریه بسیار می کردند؛ آب می دیدند گریه می کردند، رود می دیدند گریه می کردند، غذا می دیدند گریه می کردند و البته علت گریه شان را هم اعلام می کردند تا آیندگان نگویند گریه درست و جایز نیست!
دیگر اقدام حضرت برای حفظ یاد عاشورا این بود که کیسه ای داشتند زرد رنگ که خاک کربلا در آن بود و بعد هر نماز بر آن سجده می کردند.
دوم: تربیت شاگردان بسیار نظیر أبو حمزه ثمالی.
با اینکه کلاس های ایشان یک نفره و دو نفره بود اما در طول امامت خود اینقدر شاگرد تربیت کردند تا جایی که حلقه اول شاگردان امام محمد باقر و امام صادق(ع)، از شاگردان ایشان بودند.
سوم: تبیین فرهنگ دعا و معارف اسلامی
فرهنگ دعا و معارف اسلامی را تبیین کردند. صحیفیه سجادیه زبور آل محمد(ص) است. از آن غفلت نکنیم.
این صحیفه ای که معمول است و می بینیم فقط 54 دعا است و الان صحیفیه دوم و سوم و چهارم را در تکمیل آن منتشر کرده اند که بالغ بر 257 دعا است. که همه آنها هم با درود و صلوات بر محمد و آل محمد(ص) آغاز شده است. امام سجاد علیه السلام صحیفه کامله سجادیه را به جهان عرضه داشت. صحیفه ای که مثل آن نیامده و نخواهد آمد. صحیفه ای که در ضمن دعا، معارف اسلام، سیاست اسلام، اخلاق اسلام، اجتماعیات اسلام، حقانیت شیعه، حقانیت اهل بیت، انتقاد از ظلم و ظالم، سفارش به حق و حقیقت، و بالاخره یک دوره معارف اسلامی را آموزش می دهد. صحیفه ای که محققین اسم آن را «اخت القرآن»، «انجیل اهل بیت»، «زبور آل محمد» نهاده اند. صحیفه ای که ابلهی با فصاحت ادعا کرد که می تواند چون آن بیاورد چون قلم به دست گرفت، نتوانست، دق کرد و مُرد.
چهارم: مبارزه و برخورد با حکام زمان خود
همه امامان ما سیاسی بودند و اصلا امامت با سیاست آمیخته است. امام عارف به سیاست است و امام سجاد علیه السلام نیز در هر فرصتی با حکام زمان خود برخورد می کردند.
منبع : سیری در زندگی امام سجاد علیه السلام، ص25
