آنچه در زیر میآید نگاهی مجمل به این مراسم در برخی از كشورهاست.
رمضان در هند
مسلمانان هند در ماه رمضان مساجد و گلدستهها را با چراغ تزئین میكنند و در آنها كلاسهای قرآنی برگزار میكنند. در این ایام مساجد مملو از نمازگزار میشود. مسلمانان هندی هنگامی كه خرما نباشد با آب و برخی نیز با نمك افطار میكنند. این عادتی است كه تنها در هند رواج دارد. سفرههای افطار و سحر مسلمانان هند با غذاهای خاصی به نام «غنجی» همراه است كه از برنج، گوشت، آب و مواد دیگر درست میشود. سحرخوان نیز در هند نقش برجستهای دارد كه پیش از نماز صبح مردم را از خواب بیدار و با بهپایان رسیدن ماه رمضان از آنها هدیه دریافت میكند.
مسلمانان هند در دهه آخر ماه رمضان سنت اعتكاف را برگزار و بر شب قدر تاكید بسیاری میكنند. آنها در شب بیست و هفتم ماه مبارك رمضان برای فاتحه خواندن اموات به قبرستان میروند و برای آنها قرآن میخوانند. در شب قدر عدهای از جوانان به كوچهها و خیابانها میروند و درهای خانهها را زده و آنها را برای احیای ماه مبارك رمضان صدا میكنند و قداست این ماه را یادآور میشوند.
رمضان در سوریه
مردم سوریه در ماه رمضان هر روز صبح با آواز سحر كه به آن «طبلزنی» میگویند، از خواب برمیخیزند. با صدای این طبل مردم برای نماز و خوردن سحری خود را آماده میكنند.
در سوریه، دهه اول ماه رمضان «دهه غذا» نامیده میشود كه؛ كنایهای است از توجه و اهتمام مردم به تهیه وعدههای غذایی. دهه دوم «دهه پوشاك» است؛ كنایه از خرید لباس و استقبال از عید و دهه آخر «دهه شیرینی» است؛ كنایه از تهیه و فروش شیرینیهای معروف دربازارها. سوریها این گونه به استقبال عید سعید فطر میروند.
رمضان در افغانستان
مردم افغانستان از چند روز قبل با جارو و غبارروبی مساجد به پیشواز ماه رمضان میروند.
اولین روز ماه رمضان در افغانستان تعطیل است و علاوه بر آن در این ماه روزانه 3 ساعت از زمان اداری كارمندان كاسته میشود. غذاخوریها در این ماه به دستور دولت تعطیل میشود، اما در عوض بازار ترشی و جلبی (زولبیا) در افغانستان گرم است.
افطاری دادن هم در این كشور همانند سایر كشورها مرسوم است تا جایی كه گاهی سبقتگرفتن مردم برای دادن افطاری دیدنی است. وقتی هم كه افطار میشود نمازگزاران با خود افطاری به مسجد میبرند و پس از خواندن نماز مغرب افطار میكنند و به خانه میروند و شام میخورند.
مردم افغانستان با روی آوردن به مساجد و حسینیهها در مجالس مخصوص این ماه شركت میكنند كه از جمله آنها مراسم احیا و گرامیداشت شبهای قدر و سوگواری در شهادت حضرت علی(ع) است.
رمضان در عربستان
خانوادههای عربستان عادات خاصی دارند، از جمله به خاطر خوشیمنی و نوید ماه مبارك رمضان لوازم و اثاثیه منزل خود را تغییر میدهند. در عربستان هزاران مسلمان در ایام ماه رمضان از سپیده صبح در تمام نقاط برای ادای مناسك عمره و عبادت اقدام میكنند. بعد از نماز عشاء هم به راز و نیاز و دعا میپردازند. مردان درباره احادیث دینی بحث میكنند و «جراك» را كه پوست خشك شده میوه است دود میكنند، زنان هم به آمادهكردن سفره سحر و افطار میپردازند و تا اذان صبح بیدارمیمانند. غذای آنها در طول ماه رمضان خرما، قهوه عربی، گوشت چرخ كرده و ماهی است.
رمضان در پاكستان
در ماه رمضان اماكن لهو و لعب در پاكستان نیز بسته میشود و مساجد به منظور تلاوت قرآن و احادیث دینی پر میشوند به طوری كه صفهای نماز در مسجد طولانی و به بستهشدن خیابانها منجر میشود. آنها بعد از ادای نماز با خرما و برنج و گوشت افطار میكنند. فروش «بكوله» كه پیاز قرمز و گوشت سرخ شده است، در این ماه بازار داغی دارد. در دهه آخر ماه رمضان هم مردان غذای سحری خود را در مساجد میخورند.
رمضان در مصر
در قاهره پایتخت مصر، گروههای مختلف عرب و غیرعرب جشنهای مختص خود را دارند چراكه هر كدام به گونهای خاص این ماه را میشناسند و هر كدام به اندازه خود قدر و منزلت آن را میدانند. این جشنها تركیبی از جشنهایی هستند كه از دوره فرعونیان، قبطانیان و اسلامیان باقی مانده است. قاهره در ماه رمضان به 2 شهر تبدیل میشود؛ اول شهری است از صبح زود تا ساعت 14 كه در این هنگام شهری آرام، ساكت و بدون كوچكترین شلوغی و ازدحام است و از ساعت 14 تا زمان افطار و اذان مغرب و گاهی اوقات تا نیمه شب هم شهری میشود كه در آن شلوغی بیداد میكند و هیاهویی برپاست.