موعظه کردن برادر دینی

امام جواد علیه السلام فرمودند:

 مَن وَعَظَ اَخاهُ سِرًّا فَقَد زانَهُ، ‌وَ مَن وَعَظَ عَلانیةً فَقَد شَأنَهُ.

 هر کس برادرش را پنهانی پند دهد، ‌او را آراسته است. و هر که او را آشکارا موعظه کند، ‌بدنام و بی آبرویش کرده است.

شرح حدیث:

موعظه کردن برادر دینی، یک وظیفه ی اخلاقی است.

پذیرفتن پند و موعظه ی دیگران هم، ‌یک رفتار اجتماعی است.

اما روش نصیحت و پند مهم است. هر کس آبروی خود را دوست دارد و می خواهد شخصیت او محفوظ بماند.

موعظه و انتقاد آشکار و پیش دیگران، گاهی به جای اثربخشی، کینه و کدورت و عناد می آورد.

نصیحتگر، اگر واقعاً دلسوز است و به قصد اصلاح به کسی تذکّر می دهد، خوب است که به خود طرف بگوید تا آبرویش محفوظ بماند و در رفع عیب بکوشد. بجز این، انتقاد کردن پیش چشم دیگران و تذکر دادن، آبروی فرد را می برد.

امام علی علیه السلام می فرمایند:

«نُصحُکَ بَینَ الملأ تقریعٌ»

نصیحت کردن تو در میان جمع، کوبیدن و تحقیر است.

مثل آینه باشیم،

که عیب افراد را به خودشان نشان می دهد.

پی نوشت:

1. این حدیث، از امام حسن عسکری علیه السلام هم نقل شده است.

2. کشف الغمّه، ‌ج2، ص 350

3. غرر الحکم، حدیث 9966.