فضیلت زیارت حضرت معصومه(س)

 

از جمله زیارات مسلّم و مأثور از خاندان وحى
 زیارت حضرت فاطمه ‏معصومه سلام ‏اللَّه‏ علیها است. روایات متعدّدى از امامان معصوم در ترغیب و تشویق مردم به زیارت آن حضرت و راجع به اجر و ثواب عظیمى که بر زیارت وى مترتّب است وارد شده است.
علّامه مجلسى اعلى‏ اللَّه‏ مقامه از کتاب تاریخ قم نقل کرده است کهحضرت صادق علیه ‏السّلام فرمودند:
راستى که براى خدا حرمى است و آن مکّه است و براى رسول خدا حرمى است و آن مدینه است و براى امیرالمؤمنین حرمى است و آن کوفه است و براى ما حرمى است و آن شهر قم است و به زودى زنى از اولاد من به نام فاطمه در آن سرزمین دفن مى‏ شود، پس هرکس او رازیارت کند، بهشت بر او واجب خواهد شد.
امام‏ صادق علیه‏ السّلام این را فرمود در حالى که هنوز مادرموسى‏ بن‏ جعفر علیه‏ السّلام به آن حضرت حمل بر نداشته بود.
اهمیّت‏ مقام این بانوى‏ مکرّمه و عنایت‏ خاصّى که روى‏ زیارت‏ آن‏حضرت‏ است از این ‏روایت به‏ خوبى ظاهرمى‏ شود، زیرا:
اوّلاً .زمانى امام صادق علیه‏ السّلام از این مکرّمه و زیارت او سخن مى‏ گوید که هنوز انعقاد نطفه پدر بزرگوار او نشده، چه رسد به خود او.
ثانیاً. از دفن فاطمه معصومه علیهاالسّلام در قم اطّلاع مى‏ دهند و ظاهراً به همین لحاظ قم را حرم امامان قلمداد مى‏ کند در حالى که شهرهاى متعدد داریم که مدفن امامزادگان والامقام و بلکه مدفن امامان است،
ولى این وجهه و عنوان را پیدانکرده ‏اند که حرم امامان باشند.

 ثالثاً .وعده صریح و قطعى بهشت به زائران قبر حضرت فاطمه‏ معصومه سلام‏ اللَّه‏ علیها داده است.
و این روایت به سند دیگرى نیز آمده و در آنجا عبارت چنین است که: حضرت صادق علیه ‏السّلام مى‏ فرمایند: زیارت فاطمه معصومه سلاماللَّه ‏علیها معادل و هم ‏طراز بهشت است.
ابن قولویه متوفّاى سال 367 ه ق که خود استاد شیخ مفید اعلى‏ اللَّه‏ مقامه بوده نقل کرده است که سعدبن ‏سعد گفته: من از حضرت اباالحسن، امام رضا علیه‏ السّلام راجع به زیارت فاطمه سلام ‏اللَّه ‏علیها، دختر حضرت موسى بن جعفر علیه ‏السّلام پرسش کردم. حضرت فرمودند هرکس او را زیارت کند، بهشت از براى اوست.

و نیز از ابن الرّضا، حضرت جواد علیه‏ السّلام نقل کرده که فرمودند: کسى که قبر عمّه ‏ام را در قم زیارت کند، بهشت از براى اوست.
از تعبیر
عَمَّتى که در روایت حضرت جوادالائمه علیه ‏السّلام آمده به ذهن تداعى مى‏ شود که امام جواد علیه‏السّلام به داشتن چنین عمّه محترمه‏ اى افتخار مى‏ کند و از این‏رو به جاى ذکر نام آن مکرّمه،
عنوان عاطفى و زیباى عمّه‏ من را به‏ کار میبرد
علّامه مجلسى رضوان‏ اللَّه‏ علیه مى‏ گویند: در بعضى از کتب و روایات دیدم که على‏ بن ‏ابراهیم از پدرش از سعد نقل کرده که حضرت على بن موسى الرضا علیه ‏السّلام فرمودند:
یا سَعْدُ عِنْدَکُمْ لَنا قَبْرٌ؛ براى ما در نزد شما قبرى است. عرض‏ کردم: جانم‏ فدایت، منظورتان قبر فاطمه ‏بنت‏ موسى‏ علیهم االسّلام ‏است؟ فرموند:آرى، منظورم همان است، کسى که او را با شناخت حق و مقامشزیارت کند، بهشت از براى اوست.
در عبارت این روایت لطایفى است: طبق این روایت، حضرت امام رضا علیه ‏السّلام ابتداءً به سعد که قمى بوده فرموده ‏اند: براى ما در نزد شما قبرى است. عبارت چنانست که گویى این قبر مال همه امامان و براى خاندان عصمت و طهارت است و همگى بدان توجّه و عنایتدارند. در این روایت نیز وعده بهشت در مقابل زیارت حضرت معصومه سلام‏للَّه ‏علیها داده شده است.
در خصوص این روایت براى فاطمه‏ معصومه سلام‏ اللَّه ‏علیها قید شده است که:
عارِفاً بِحَقِّها؛ اگر با معرفت مقام والا و شناخت عالى نسبت بهآن بانوى مکرّمه وى را زیارت کند، بهشت از براى اوست.
و طبق این تعبیر، هنگامى بهشت جزا و پاداش زیارت حضرت فاطمه‏ معصومه سلام ‏اللَّه ‏علیها است که زائر، عارف به مقام شامخ و مرتبه رفیعو منیع آن بزرگوار باشد.
بنابراین باید کوشش کرد که قبل از زیارت آن حضرت، شناختى نسبت به او پیدانمود و باید زائر، آشناى به جلالت ‏قدر و منزلت رفیع وى در نزد خداى متعال شود تا به چنین فوز عظیم و مرتبه والایى نایل گردد.
مطلب بسیار مهم و چشمگیرى که در این روایات آمده است و قدر مشترک و جامع بین همه آنهاست، وعده بهشت به زائران قبر شریف حضرت فاطمه معصومه سلام‏ للَّه‏ علیها است. وعده صریح و آشکار به بهشت در مقابل زیارت حضرت معصومه سلام‏ اللَّه‏ علیها در لسان مبارک سه امام معصوم و مفترض ‏الطاعة علیهم‏ السّلام آمده است:
حضرت امام صادق علیه‏ السّلام این وعده را دادند، حضرت امام رضا علیه ‏السّلام نیز تصریح به این وعده فرمودند و بالاخره حضرت جواد علیه‏ السّلام نیز زائران قبر عمه‏ شان را نوید به بهشت دادند.
بر اساس این روایات شریفه و اخبار عدیده، استحباب زیارت مرقد منوّر حضرت فاطمه معصومه علیه االسّلام جاى اندک تردیدى ندارد و خودمطلبى روشن و واضح است.
زعیم شیعه مرحوم آیت‏ اللَّه‏ العظمى گلپایگانى اعلى‏ اللَّه ‏مقامه نیز در جواب یکى از استفتائاتى که از ایشان شده، بدین موضوع تصریحکرده ‏اند و متن سؤال و جواب این است:
سؤال: آیا مى ‏توان گفت زیارت حضرت معصومه علیهاالسّلام در قم با ادلّه اجتهادى ثابت است، بدین ترتیب آیه
وَ مَنْ یُعَظِّمْ شَعائِرَ اللَّهِ...، حدیث: مَنْ زارَ فاطِمَةُ بِقُمْ فَلَهُ الْجَنَّةُ. اجماع: اتفاق همگى علماى شیعه
از گذشته تا کنون سیره‏ تمامى مردم شیعه از قدیم تا حال؟
جواب: بسم اللَّه الرحمن الرحیم. استحباب زیارت حضرت معصومه سلام ‏اللَّه‏ علیها، از نظر روایات مسلّم است و حاجتى به استدلال به ادلّه مذکور نیست.
مطلبى را در اینجا براى اکمال بحث اضافه مى ‏کنیم و آن این است که مرحوم شیخ صدوق علیه‏ الرّحمة در کتاب ثواب ‏الاعمال و نیز ابن قولویه در کتاب کامل الزّیارات و علّامه مجلسى در بحارالانوار اوّلاً زیارت حضرت معصومه سلام‏ اللَّه ‏علیها را ذکر کرده ‏اند و سپس به نقل روایت زیارت حضرت عبدالعظیم حسنى علیه ‏السّلام پرداخته‏ اند.
و این مراعات تقدیم و تأخیر آن هم در کتاب‏هاى علماى کم‏ نظیر در عالم تشیّع اسرارى را کشف مى‏کند و خلاصه این ترتیب در ذکر حاکى از آنست که حضرت معصومه سلام‏ اللَّه ‏علیها بر حضرت عبدالعظیم - با تمام جلالت قدرش - تقدّم و ترجیح دارد، با آنکه حضرت عبدالعظیم علاوه بر شرافت امامزاده بودن، محدث نیز بوده است و از جمله راویان معروف اخبار امامان معصوم صلوات‏ اللَّه‏ علیهم ‏اجمعین به شمار مى ‏رود.
آرى، حضرت معصومه سلام ‏اللَّه‏ علیها علاوه بر مقامات معنوى، فرزند بلاواسطه حضرت موسى بن جعفر، امام کاظم علیه‏ السّلام است ولیکن حضرت عبدالعظیم علیه‏السّلام با چهار واسطه به امام مجتبى علیه‏ السّلام مى ‏پیوندد. ضمناً حضرت معصومه سلام ‏اللَّه ‏علیها نیز از محدّثین و راویان اخبار به شمار مى ‏رود.

 

 

۵
از ۵
۱۸ مشارکت کننده