اما در قرن بیستویکم، ما با عصر جهانی ارتباطات روبهرو میشویم که عصر دیجیتال است. در این عصر، ما هم با تهدیدها و هم با فرصتها مواجهیم. در اینجا موضوع مهم قدرت نرم موردتوجه قرار میگیرد و یک مفهوم توصیفی قلمداد میشود. برخی از مقاصد خوب یا بد را میتوان در قدرت نرم موردتوجه قرار داد. مشروعیت یک واقعیت در قالب قدرت نرم مطرح میشود و قدرت نرم بحث اعتبار را مطرح میکند. جالب این است که منابع قدرت نرم از یکطرف، فرهنگ و از طرف دیگر، ارزشهای سیاسی است و بهنوعی بهدنبال جذب و متقاعدسازی است. بنابراین، «جهاد تبیین» را میتوان از نظر قدرت، مردم در نظر بگیریم؛ چراکه قدرت نرم هم میتواند به مشروعیت نظام سیاسی ما و هم میتواند به اعتبار فزاینده جمهوری اسلامی کمک کند. از این جهت، «جهاد تبیین» میتواند قدرت نرم محسوب شود و موردتوجه قرار بگیرد.
«جهاد تبیین»، مقوله و شاکله مهم از قدرت نرم است که البته لوازم بسیار جدی دارد. مهمترین لوازم قدرت نرم در قالب «جهاد تبیین»، اخلاقیات، توجه به عنصر اخلاق، سخن متین، عقلانیت کامل، بصیرت و استدلال است؛ اما آنچه باید به آن توجه کنیم و رهبر انقلاب آن را موردتوجه قرار دادند این است که باید بهمعنای واقعی کلمه جهاد را در «جهاد تبیین» بهکار ببریم. باید از شیوههای اخلاقی در «جهاد تبیین» پیروی کرد و از روشهای دشنام، تهمت، فریب و دروغ عدهای در فضای مجازی، مطبوعات، رسانهها و مقالات که افکار عمومی را ملتهب میکنند، اجتناب کنیم. رهبر انقلاب میفرمایند «جهاد تبیین» باید مبتنی بر سخن متین، مبتنی بر زینت عاطفه و عواطف انسانی و مبتنی بر نگاه و رویکرد اخلاقی باشد. نکته بسیار مهمی که ایشان ذکر میکنند این است که بالاخره همه ما در فضای «جهاد تبیین» سهم و مسئولیتی داریم و همه باید در این مسیر و میدان جدی حرکت بکنیم. از این بابت، «جهاد تبیین» در قالب قدرت نرم میتواند موضوع اساسی و جدی مطرح شود، بهشرطی که از لوازم و منابع آن استفاده جدی شود.
باب نگاه الهیاتی
از باب مقوله الهیاتی و الهیات سیاسی شاید بتوان «جهاد تبیین» را در قالب جهاد اصغر مطرح کرد. ما در جهاد اصغر هم جهاد اقتصادی، هم علمی، هم سیاسی، هم فرهنگی و هم نظامی داریم. «جهاد تبیین»، نمونه دیگری از وجه جهاد است که رهبر انقلاب در این ایام آن را مشخص میکنند. البته، «جهاد تبیین» بهنوعی هم جهاد آفندی و هم جهاد پدافندی هم هست؛ اما این جهاد با جهاد کبیری که رهبر انقلاب از آن یاد میکنند هم مرتبط میشود. جهاد کبیر در نگاه ایشان، یعنی اطاعتنکردن از دشمن کافر و خصمی که در میدان مبارزه با ما قرار گرفته است و اگر از او اطاعت نکنیم، تبعیت نکردهایم. رهبر انقلاب میفرماید در میدانهای مختلف سیاست، اقتصاد، فرهنگ و هنر نباید از دشمن تبعیت کرد. این خود جهاد کبیر است. در واقع، جهاد تبیین را هم میتوان در قالب جهاد کبیر موردتوجه قرار داد؛ مفهومی که در فرهنگ سیاسی رهبر انقلاب بهطور جدی خودش را نشان میدهد.
«جهاد تبیین»، به مدیر جهادی نیز نیاز دارد. مهمترین مدیران جهادی ما همین جوانان عزیز هستند که میتوانند ارزشها را بهنوعی از گذشته بگیرند و آنها را روزآمد کنند و از حال به آینده انتقال بدهند. مدیر جهادی و کسی که در «جهاد تبیین» شرکت میکند، باید بتواند بهنوعی با اتکا به ارزشهای الهی و اسلامی نسبت به کارها مبادرت بورزد. رهبر انقلاب، اقدام جهادی را بهمعنای خستهنشدن در مقابل سختیها و موانع تعریف میکنند که در آن ایمان به مسیر و حرکت بر اساس فکر و منطق باشد. در نگاه الهیاتی به بحث جهاد، الزاماتی وجود دارد؛ الزاماتی مانند اعتقادات و باورها، جهاد نرم، بصیرت و بحثهای ارزشی که در جهاد خودشان را نشان میدهند.
نکته مهمی که باید در «جهاد تبیین» در نظر گرفت این است که ما به برنامهریزی، هدفگذاری، ارتباطات گسترده و فزاینده و فراگیر، سازماندهی ازپیشتعیینشده، طراحیهای جدید، نظام ارزشی مبتنی بر انقلاب اسلامی و تصمیمگیری نیاز داریم. از نکات بسیار مهم در «جهاد تبیین» نوآوری، خلاقیت و انگیزههایی است که باید بتوانیم خودمان را در آن نشان دهیم.
فرمان تبیین، در برابر جنگِ شناختی بخش 2
۵
از ۵
۷ مشارکت کننده