متن سخنرانی فاطمیه بخش دوم استاد میر باقری

تلاوت قرآن بهره‌مندی از ذکر الهی

 

لذا یکی از ذکرهای بسیار مهم تلاوت قرآن است که بر آن تأکید شده است. اگر می خواهید اهل ذکر باشید، اهل قرآن باشید و انس با قرآن داشته باشید. البته تلاوت حد و آداب ظاهری و آداب باطنی دارد که آنها را در روایات بزرگان بیان کردند ان شاء الله تعلم کنیم و با آن آداب قرآن را تلاوت کنیم و اهل انس باشیم. اولین قدم برخورداری از قرآن کثرت تلاوت همراه با ادب حضور است؛ البته هر قدر انسان بیشتر بتواند با رعایت آداب قرآن را بخواند حد برایش معین نشده است. «فَاقْرَؤُا ما تَيَسَّرَ مِنَ الْقُرْآنِ»(مزمل/20)، هر چه میسر قرآن خوانده شود، این یکی از دستورات به ذکر هست که دستور کلی است.

 

در روایات آمده بهترین حال قرآن خواندن حالت ایستاده و در نماز است که انسان قرآن را در نماز و ایستاده بخواند. در روایات دارد اگر در نماز هر حرف از حروف قرآن خوانده شود صد حسنه است؛ یعنی هر حرفی از حروف قرآن اگر ایستاده در نماز خوانده شد آثار صد حسنه دارد و اگر در نماز نشسته خوانده شود 50 حسنه دارد؛ لذا افضل حال تلاوت قرآن در نماز و در حال ایستاده است.

 

رابطه تسبیح و ذکر / حضرت زهرا مصداق ذکر کثیر

 

یکی دیگر از اذکاری که روی آن تأکید شده و در روایات ائمه (ع) ذکر کثیر به حساب آمده است تسبیح وجود مقدس فاطمه زهرا (س) است که خدای متعال این را ذکر کثیر به حساب آورده است؛ یعنی ظاهر ذکر زیاد نیست، ولی خدای متعال این را به عنوان ذکر کثیر پذیرفته است و آثار ذکر کثیر هم بر این تسبیحات مترتب است. من بعضی از روایاتی که در فضلیت این تسبیح است را عرض می کنم. این روایات در کتب معتبر ما است که ما کتابی معتبرتر از کافی و تهذیب و .... نداریم، اسنادش هم احتیاج به بحث ندارد، بعضی اسناد این روایات قطعی هستند و بعضی هم اسناد بسیار خوبی هستند.

 

یکی از روایاتی که در این باب آمده است روایت از امام صادق (ع) که فرمود: اگر کسی تسبیح فاطمه زهرا را قبل از اینکه از آن حالتی که در نماز نشسته برگردد بگوید بعد از نمازهای فریضه قبل از آن که حالت تغییر او کند «غَفَرَ اللَّهُ‏ لَه‏»(5)، خدای متعال گناهان او را می آمرزد، یکی از آثار تسبیح حضرت زهرا مغفرت است.

 

در بعضی روایات ذکر شده است محمد بن مسلم از حضرت در باب تسبیحات حضرت زهرا سؤال کرد حضرت فرمودند: «سَأَلْتُ أَبَا جَعْفَرٍ ع عَنِ التَّسْبِيحِ فَقَالَ مَا عَلِمْتُ‏ شَيْئاً مُوَظَّفاً غَيْرَ تَسْبِيحِ فَاطِمَةَ ع وَ عَشْرِ مَرَّاتٍ بَعْدَ الْفَجْرِ»(6)، فرمودند بعد از اینکه نماز صبح خوانده شد دو چیز را حتما انجام دهید، البته این به معنی وجوب نیست، ولی به منزله واجب است. این دو چیز را در تعقیبات صبح به آن مقید باشید یکی تسبیح حضرت زهرا و دیگر ده مرتبه ذکری است که قبل از طلوع آفتاب و قبل از غروب ذکر شده که به منزله تسبیح است.

 

در قرآن فرموده است که: «وَ سَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ قَبْلَ طُلُوعِ الشَّمْسِ وَ قَبْلَ غُرُوبِها وَ مِنْ آناءِ اللَّيْلِ فَسَبِّحْ وَ أَطْرافَ النَّهارِ لَعَلَّكَ تَرْضی»(طه/130)، این هم یکی از دستورات ذکر خاص است که در قرآن آمده است. خدای متعال می گوید: پروردگار خودت را تسبیح به حمد کن، چون تسبیح اقسامی دارد که یکی از اقسام تسبیح کردن خدای متعال حمد خداست. حمد، خودش تسبیح است، اگر انسان در همه امور خدا را حمد کند مثل اینکه بیمار می شود بگوید الحمدلله! فقیر می شود بگوید الحمدلله! سالم بود بگوید الحمدلله! غنی بود بگوید الحمدلله! این حمد خودش تسبیح خداست و خدا را منزه کرده و عیب را گردن خدا نگذاشته است. «وَ سَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ قَبْلَ طُلُوعِ الشَّمْسِ»، این ذکر خاص است قبل از طلوع و قبل از غروب «وَ مِنْ آناءِ اللَّيْلِ» در لحظات شب و اطراف نهار و در کناره های روز خدا را تسبیح کند نتیجه این ذکر خاص چیست؟ «لَعَلَّكَ تَرْضی» درک مقام رضاست که یکی از بالاترین مقامات مقام رضاست.

 

یکی از اذکاری که ما را به مقام رضا می رساند ذکر تسبیح است. اگر تسبیح کردیم آن هم به این کیفیت خاص خدای متعال در ما رضای نسبت به حضرت حق ایجاد می کند که جزو عالی ترین مقامات است که از طریق این ذکر حاصل می شود. در بعضی روایات این تسبیح قبل از طلوع و قبل از غروب به همین اذکار تفسیر شده است که ده مرتبه قبل از طلوع آفتاب و ده مرتبه قبل از غروب ذکر «لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَحْدَهُ‏ لا شَرِيكَ لَهُ‏- لَهُ الْمُلْكُ وَ لَهُ الْحَمْدُ يُحْيِي وَ يُمِيتُ‏ وَ يُمِيتُ وَ يُحْيِي- وَ هُوَ عَلى‏ كُلِّ شَيْ‏ءٍ قَدِيرٌ»(7)، حتی دستور داده شده اگر یادتان رفت قضا کنید. حضرت فرمودند که آن چه وظیفه است بعد از نماز صبح دو چیز است: یکی تسبیح حضرت زهراست و یکی هم این ده مرتبه ذکر است.

 

در بعضی روایات زراره از امام صادق (ع) نقل کرده که فرمودند: «تَسْبِيحُ فَاطِمَةَ الزَّهْرَاءِ عَلَيْهَا السَّلَامُ مِنَ‏ الذِّكْرِ الْكَثِيرِ، الَّذِي قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ: «اذْكُرُوا اللَّهَ ذِكْراً كَثِيرا»(8)، این که خدای متعال دستور داده به ذکر کثیر داده یک مصداقش از ذکر کثیر تسبیحات حضرت زهرا است.

۵
از ۵
۸ مشارکت کننده