اقسام حیاء منفی

اقسام حیاء منفی

حیاء در احترام تحویل گرفتن

مورد دومی که حیاء در مورد آن بد است حیاء در احترام و تحویل گرفتن بزرگتر، پدر، مادر، معلم و میهمان است.

حدیثی از امیر بیان، علی ابن ابی طالب (علیه السلام)،است آن حضرت فرمود:ثَلَاثٌ لَا يُسْتَحْيَا مِنْهُنَّ؛مردم! سه جا حیاء نکنید و خجالت نکشید. آن سه مورد کجاست؟

1:point_left:خِدْمَةُ الرَّجُلِ ضَيْفَهُ.تحویل گرفتن مهمان. وقتی مهمان به خانه ات آمد تکریمش کن، اگر چه شما یک پزشک هستی، آیت‌الله هستی، تیمسار هستی؛ و اگر چه شما بالاترین شخصیت هستی و مهمان کارگر توست، مهمان سرباز توست، مهمان بیمار توست.

امیرالمؤمنین شخصاً بلند شد و ظرف آب را جلوی مهمان گرفت و فرمود دستت را بشوی. گفت: آقا، شما خلیفه ای، من یک فرد عادی ام. فرمود: من صاحب خانه ام و تو میهمانی. میهمان، میهمان است و صاحبخانه، صاحبخانه است.
اگرچه صاحبخانه از نظر نظامی بالاترین درجه باشد، از نظر علمی بالاترین درجه باشد، یا از نظر شغلی عالی ترین درجه باشد. لذا شما فرهنگ اهل بیت را ببینید که چگونه به استقبال می رفتند، چگونه به بدرقه می‌رفتند و چگونه با میهمان برخورد داشتند؟

2وَ قِيَامُهُ عَنْ مَجْلِسِهِ لِأَبِيهِ وَ مُعَلِّمِهِ؛ فرمود جلوی پای پدرت بلند شو، خجالت نکش. جلوی پای معلمت بلند شو خجالت نکش. به پدر و مادرت احترام کن وخجالت نکش.

ابراهیم پیامبر علی نَبِیِّنا و آله و علیه السلام به دیدن پسرش اسماعیل آمد، همسرش گفت: اسماعیل نیست به صحرا رفته است، گفت من کار دارم نمی توانم بایستم، به او سلام برسان، خداحافظی کرد و رفت. اسماعیل از راه رسید، پرسید: پدرم کجاست؟ همسرش گفت: رفت. اسماعیل گفت کجا نشسته بود؟ گفت: اینجا. خم شد جای نشستن پدرش را بوسید. گفت حالا که پدرم نیست جایی را که پدرم نشسته من می بوسم، این قدر در اسلام تأکید شده است. پیغمبر گرامی اسلام تمام قد مقابل مادر رضاعی اش بلند می شد، عبا زیرپایش پهن می کرد. در حالات بعضی از مراجع بزرگ و بعضی از علما آورده اند که یک بار جلوی پدر و مادرشان پا دراز نکرده اند، اما اکنون پسر جوان مقابل پدرش سیگار می کشد، سرش فریاد می زند. آقایی گفت: پسرم در گوش من سیلی زده است، حال این پسر می خواهد عاقبت به خیر شود و پیشرفت کند؟! این پسر می خواهد دنیا به وفق مرادش بچرخد؟! به خاطر همین بی احترامی عمرش کوتاه می شود و برکت از زندگی اش سلب می شود.

3 حیاء در طلب حق

مورد سوم که امیرمؤمنان (علیه السلام) فرمود حیاء نکنید طلب حق است،وَ طَلَبُ الْحَقِّ وَ إِنْ قَلَّ.

:مستدرک، ج 16، ص 260؛ غررالحکم، ح 978)،
با حیاء در حق گویی، اگر چه کلام حق کم و اندک باشد، نباید حیاء کرد.